Imprimir esta página
Lunes, 06 Abril 2015 13:26

Curahuara Markan jakasirinakax yaqha markanakaruw sarxapxi

Escrito por

Aymara

Curahuara Markan jakasirinakax yaqha markanakaruw sarxapxi

Markachirinakan yaqha markar sarxapx ukax taqinins amuyatäxiwa. Curahuara markan qamañatakix akanakaw utji: yapuchäwimp qarwa uywachäwimpi, janiw kna lurañas ienaqañas utjkiti.

Agronomía, UNIBOL “Aymara Tupak Katari” jach’a yatiqañ utan yatiqiriwa

Oruro markanx municipio Curahuara de Carangas ukax armatakïxiwa. Markachirinakapamp jilïr irpirinakapampix janiw nayraqatar kunjam sartayañs yatipkiti. Uksa markan jakasirinakax waljaniw Chile markar sarxapxi, yaqhipanakax Bolivia markan yaqha departamentunakaparuw sarxapxaraki. 2009 marat aksaruw yaqha markanakar irnaqäw thaqhir sarañ qalltxapxi. Alcalde tatax janiw kunjams markachirinakar yanapt’atäsp ukanakx lup’kiti; jan ukasti Oruro jach’a markanak jilpachax urunak qhirparti, municipiopanx juk’a pachabnakakiwa.

Markachirinakan yaqha markar sarxapx ukax taqinins amuyatäxiwa. Curahuara markan qamañatakix akanakaw utji: yapuchäwimp qarwa uywachäwimpi, janiw kna lurañas ienaqañas utjkiti.

Bolivia markanx yaqha markanakar irnaqäw thaqhir sarañax utjaskakiwa. Jilïr Irpirit markachirinakar yapuchawi, uywachaw ukatuqir proyectonakamp yanapt’añatakix janiw utjkiti. Nayax lup’twa, jank’akiw amtanakx wakt’ayañasp uka purum uraqinakan yapuchañataki, ukhamarak qarwa uywañ juk’amp utjayañataki. Ukhamat uka markan jakasirinakax jan irnaqawlayk anqäx markanakar sarxapxañapataki, jan ukasti jupanakpach aljasisin qullqillchasipxañapataki.

Akatuqir mantt’asin ullart’apxarakismawa:

http://www.bioculturaldiversityandterritory.org/documenti/133_300000176_revistacurahuarachica.pdf

 

Castellano

Curahuara pierde habitantes

Que la gente se marche es casi natural, pues las opciones son pocas en Curahuara: solamente la agricultura y la producción de camélidos en condiciones precarias.

Estudiante de agronomía, Unibol TK

El municipio de Curahuara de Carangas (Oruro) está olvidado. Ni sus habitantes ni sus autoridades han sabido cómo llevarlo adelante. Mucha de su gente se ha ido a Chile y a otros lugares de Bolivia, sobre todo a partir de 2009, en busca de trabajo para poder subsistir. Su alcalde no sabe gestionar, pues pasa más tiempo en Oruro que en el pueblo.

Que la gente se marche es casi natural, pues las opciones son pocas en Curahuara: solamente la agricultura y la producción de camélidos en condiciones precarias.

En Bolivia se sigue mendigando por conseguir empleo, desde el gobierno mismo no existen planes o proyectos que puedan ayudar a las familias a través de una agricultura y ganadería tecnificadas. Yo creo que es urgente una visión para trabajar la tierra en condiciones favorables, para aprovechar los recursos naturales renovables y producir lo suficiente como para exportar, de manera que las personas tengan lo necesario sin necesidad de migrar.

Leer también:

http://www.bioculturaldiversityandterritory.org/documenti/133_300000176_revistacurahuarachica.pdf

Visto 1832 veces Modificado por última vez en Jueves, 09 Abril 2015 09:48
La Pública

La Pública es un proyecto que busca crear y gestionar espacios para el ejercicio ciudadano a través de redes sociales y fuera de ellas, articulando para ello el periodismo digital y el activismo.

fb htw hyt h

Artículos relacionados (por etiqueta)