Aymara
Italaqui markan phunchäwipa
Kimsa uru saraqatar llamayu phaxsin departamento de La Paz, provincia Camacho, Italaqui markanx jach’a phunchäwiw utji. Italaque jisk’a markax qhirwa uraqin jikxatasi. La Paz markatx kimsa pachaw k’añaskut uka markakam saraña. Uka phunchäwinx aknïr thuqüwinakaw utji: lakita, sikuri, qarwani, mukululu ukat yaqhanakamp kuna. Thuqt’asirinakax kipka amparanakapan lurt’at isinak ucht’asipxi; yaqhipanakax achchil awichanakapan jayt’at isinakapampiw ucht’asipxaraki. Yaqhipanakan isinakapax nayra ch’utuqunakan phuyunakapat lurt’atawa. Uka phunchhäwirux may may jak’a markanakat uñtasirinakas thuqurinakas sarapxi. Uka urux uñt’at jan uñt’aw jilat killakanakaw wali k’uchirt’asipxixa. Nilda Pinto Rúa, Ingeniería Textil, Unibol “Aymara Tupak Katari” jach’a yatiqañ utan yatiqiriwa
Castellano
Italaque, la fiesta del 3 de mayo
El 3 de mayo hay una gran fiesta en el cantón Italaque de la provincia Camacho (La Paz), sector valle. Hay que viajar unas tres horas por tierra desde La Paz, pero vale la pena. En esa fecha se bailan muchas danzas autóctonas como lakita, sikuri, qarwani, mukululu y otras muy antiguas. Los danzarines se ponen sus propias ropas hechas a mano, herencia en muchos casos de sus abuelos o bisabuelos; por ejemplo, sus sombreros son de plumas naturales. A esa fiesta acude gente de distintos lugares, especialmente de las comunidades que pertenecen al cantón Italaque. Nilda Pinto Rúa, estudiante de ingenieria textil, Unibol TK