Imprimir esta página
Lunes, 11 Enero 2016 12:04

Irnaqaw laykux jayaruw sarta; ukampirus yatiqañ munapuniyätwa

Escrito por

Wila masijtaypitx naya sapakiw wachillir tukuyta, ukampirus yatiqäwinakamp nayraqatar sarantañatakix qullqiw jan utjkitänti, janirakiw tatajarus qullq mayiñ munkayäti. Jilajax jach’a yatiqañ utar mantañajatakix arutuqiw ch’amancht’itäna; nayraqat irnaqt’am ukat yatiqäwimp sarantat sasin sitanxa.

Aymara

Irnaqaw laykux jayaruw sarta; ukampirus yatiqañ munapuniyätwa

Wila masijtaypitx naya sapakiw wachillir tukuyta, ukampirus yatiqäwinakamp nayraqatar sarantañatakix qullqiw jan utjkitänti, janirakiw tatajarus qullq mayiñ munkayäti. Jilajax jach’a yatiqañ utar mantañajatakix arutuqiw ch’amancht’itäna; nayraqat irnaqt’am ukat yatiqäwimp sarantat sasin sitanxa.

Antolin Casanovas S., Agronomía, UNIBOL “ATK” jach’a yatiqañ utan yatiqiriwa

Kunapachatï yatiqañ utat wachillir ukham tukt’ayawayt ukatx La Paz markaruw sarawayxta, cuartel uksan Servicio Militar ukamp phuqhañataki.

Nayan amtajax yatiqäwimp nayraqatar sarantañapuninwa, ukatwa 2007 maran yatiqäwimp sarantañ yant’ayata; kunatï amtatakan ukax janiw phuqhasiwaykiti. Nayax llakitaw municipio de Palos Blancos Simay markajar kut’awayxta, awkij taykajax uksanwa jakasisipki. Mamajax nayar k’uchikiw katuqitäna, nayax mamajarux irnaqañ munta kunatakitï qullqix munaski ukar yanapt’añatak sasinw sista. Mamajax iyaw situwa, ukatw mä qawqha pachax wila masijamp markajan qhiparayäta.

Mä urux jilïr jilajaw akham sasin arxayt’itu: “Jach’a yatiqañ utar mä yatintaw thakhir mantasma, jumax sapakiskstaxaya. Nayax jaqichataxtwa sasina”. Wila masijtaypitx naya sapakiw wachillir tukuyta, ukampirus yatiqäwinakamp nayraqatar sarantañatakix qullqiw jan utjkitänti, janirakiw tatajarus qullq mayiñ munkayäti. Jilajax jach’a yatiqañ utar mantañajatakix arutuqiw ch’amancht’itäna; nayraqat irnaqt’am ukat yatiqäwimp sarantat sasin sitanxa.

Ukatwa, La Paz markar yatiqäwinakamp nayratar sarantañat sarxta, Mayor de San Andrés jach’a yatiqañ utaruw qillqayasin sasin yant’ta, maysatsti irnaqaw thaqhaskarakiyätwa. 2008 maranx mayni masijampiw jikista, jupax Santa Cruz uksanw irnaqaskatayna, jupax uksar irnaqir sarañatakiw ch’amancht’itu. Uka arunakax nayatakix wali askinwa, kunalaykutï maynix waynäktan ukhax kawkhakamas puriñjamawa.

Santa Cruz markarux mä almacen ukan irnaqiriw sarta, lunis urut wirnis urukamaw irnaqayäta. Ukat mä maratx markajaruw kutt’wayxarakta, ukanx 10 urukiw qamart’arakiyäta, ukurunakax mamajaruw wasitamp irnaqir sarañatak arxayarakiyäta. Jupax sarakimay akan qhiparasm ukhax yapumpikiw sarnaqasma ukax janiw walikaspat sasinw jayst’itäna, ukatw Yungas uksat La Paz markar sarxayäta, ukatsti, Argentina markaruw Fabrica de costura ukar irnaqir sarayäta, uksanx lunis urut sawar urukamaw 5:00 pachat 22:00 pachakam irnaqayäta, kunapachatï contratojax tukusxan ukat ukspachaw La Paz markar kutt’aniwayta, mä phisqhürukiw qamart’awayta, ukatsti Brasil markaruw sarawayxta, uksa markanx portugués aru arst’asipxi, cultura ukas yaqharakiwa ukatx kunjamas uksan jakañax ukat juk’ampinak yatiqaniwayarakta.

Kunapachatï Bolivia markar purinxta ukhax yatiqäwimp sarantañatakix janiw jayp’ukiti sasinw amtasta, ukatwa Unibol uksar jutta. Akanx 2011 maratw Ingeniería Agronómica uksan yatiqaskta.

Aymara aru yatiqañakiw ch’amarakïna, nayan tayka arujax castellano arukiwa, nayax k’uchikiw yatiqt’askta ukat Bolivia markar yanapt’añataki.

Jallalla!

Castellano

Me fui lejos  a trabajar; pero siempre quise estudiar

Yo soy el único de la familia que se ha graduado de bachiller, pero me faltaba dinero para proseguir mis estudios superiores y no podía pedirle a mi papá. Mi hermano insistió en que estudiase; me dijo que trabaje para pagarme esos estudios.

Antolin Casanovas S, estudiante de Agronomía, UNIBOL “ATK”

Cuando salí del colegio, luego de mi graduación me fui a la ciudad de La Paz para entrar al cuartel, donde cumplí con mi Servicio Militar.

Mi sueño era estudiar, por eso comencé a hacerlo en 2007; pero lo que pensé no se cumplió. Triste me fui a mi casa de los Yungas, en la comunidad del Simay, municipio de Palos Blancos, donde viven mis padres. Mi madre me recibió con alegría y pronto le dije que quería trabajar para ayudar con los gastos. Mi mamá me dio el permiso y de ese modo estuve un tiempo junto con mis padres, tal cual mis hermanos mayores y menores.

Un día mi hermano mayor me habló así: “Estudia una carrera, ya que tienes todos los documentos, eres soltero y joven. Yo, en cambio, ya tengo una familia a la que mantener”. Yo soy el único de la familia que se ha graduado de bachiller, pero me faltaba dinero para proseguir mis estudios superiores y no podía pedirle a mi papá. Mi hermano insistió en que estudiase; me dijo que trabaje para pagarme esos estudios.

De esa manera me fui a estudiar a La Paz, donde traté de inscribirme en la Universidad Mayor de San Andrés, al mismo tiempo que buscaba trabajo. Era el 2008. Me encontré con un amigo que había trabajado en Santa Cruz de la Sierra y me animó a viajar. Me emocionó la idea, pues cuando uno es joven quiere conocer todos los lugares e incluso el mundo entero.

Me fui a Santa Cruz y me empleé en un almacén, donde trabajé de lunes a viernes. Luego de un año volví a mi casa, donde me quedé como 10 días y le conté a mi mamá que quería irme a trabajar nuevamente. Ella me recomendó que lo hiciese porque “aquí sufrirás con la chacra”, así que otra vez dejé los Yungas y me fui a La Paz. Se me presentó entonces un viaje a Argentina, para trabajar en una fábrica de costura; lo hice durante seis meses. Fue un trabajo sumamente fuerte, de lunes a sábado, de 5.00 a 22.00. Terminado el contrato regresé a La Paz y estuve como cinco días y luego partí de nuevo, esta vez al Brasil, el país del portugués, donde vi otra gente, otra cultura y donde aprendí mucho.

Cuando regresé a Bolivia sentí que no era tarde para empezar a estudiar y se presentó la posibilidad de ingresar en la Unibol. Aquí estoy desde el 2011, como alumno de la carrera de ingeniería agronómica.

Aunque fue un poco difícil aprender el idioma aymara, pues mi lengua materna es el castellano, me siento feliz de estar estudiando y de ayudar a mi país que es Bolivia.

¡Jallalla!

Visto 2019 veces Modificado por última vez en Jueves, 14 Enero 2016 12:12
La Pública

La Pública es un proyecto que busca crear y gestionar espacios para el ejercicio ciudadano a través de redes sociales y fuera de ellas, articulando para ello el periodismo digital y el activismo.

fb htw hyt h

Artículos relacionados (por etiqueta)