Mostrando artículos por etiqueta: Unibol

Nayrïr tirsunx 57 yatiqiriw utjapxayäta ukat jichhax 10 yatiqirikixaptwa, taqiniw tesis lurasipkta, niyaw tukuyxapxa. Nayax wali kusisitatwa. Walja markanakaruw ch’usasiwayapta uksanakanx irnaqt’aniwayptwa kunakiti aka yatintañ thakhinx yatiqatak ukarjama, uka yatxatäwinakax nayatakix askiwa, jutïri urunakan aka Cuyahuani markat kutt’awayxasin yaqhawjan kunti yatxatawayktxa ukamp sarantxañataki.

Ukhamaw makiptawayi, pusi yatintañ thakhinakaw mayachathaphiña, sapa mayanx ukax utjaskiwa ukampirus taqpachatx janiw utjkiti.

Jaqinakax tomate, lechuga, vainita ukat tunqu achuyapxi. Markaw aka Unibol Túpak Katari khitanitu nayan yatxtañajataki ukat jupanakar yapuchäwin yanapt’añajataki. 

Aymara Tupak Katari Jach’a yatiqañ uta, Ingeniería Textil uka yatintañ thakhirux tawaqunakax (80%), waynanakasti (20%) ukhanirakiw mantanipxayätxa. Ukatx yaqhip yatiqir waynanakax jaytxapxiwa, amuyatax jupanakatakix sawuña, p’itaña ukax janjamakiw askikiti. Jupanakax yatiqir tawaqunak thiyanx mä tari, mä istalla, jan ukax mä chamrit lurasinx jisk’achatapkaspas ukhamaw uñjasipxi. Jupanakax “ciencias exactas” uka yatxatañ munapxi. Ukatwa, jichhax aka suxtïr tirsunx juk’a yatiqir waynanakak jikxatasxapxi. Julia Apaza Mamani ukat Zelma Mamani Mamani, Ingeniería Textil, Unibol “Aymara Tupak Katari” jach’a yatiqañ utan yatiqiripxiwa

Wila masijax challwa katur tamar afilyatawa, jupanakax mä granja piscícola utt’ayapxi. Ukanx janiw challwa katur sarañaxiti, ukampirus uka granja ukax Beni jawiran riqueza ukar ch’amanchañatakiw yanapt’i.

Kimsa uru saraqatar llamayu phaxsin departamento de La Paz, provincia Camacho, Italaqui markanx jach’a phunchäwiw utji. Italaque jisk’a markax qhirwa uraqin jikxatasi. La Paz markatx kimsa pachaw k’añaskut uka markakam saraña. Uka phunchäwinx aknïr thuqüwinakaw utji: lakita, sikuri, qarwani, mukululu ukat yaqhanakamp kuna. Thuqt’asirinakax kipka amparanakapan lurt’at isinak ucht’asipxi; yaqhipanakax achchil awichanakapan jayt’at isinakapampiw ucht’asipxaraki. Yaqhipanakan isinakapax nayra ch’utuqunakan phuyunakapat lurt’atawa. Uka phunchhäwirux may may jak’a markanakat uñtasirinakas thuqurinakas sarapxi. Uka urux uñt’at jan uñt’aw jilat killakanakaw wali k’uchirt’asipxixa. Nilda Pinto Rúa, Ingeniería Textil, Unibol “Aymara Tupak Katari” jach’a yatiqañ utan yatiqiriwa

Yaqhipachanakax challwax chakantañ yati, jumax uka chankantatäk ukatx achurayañamawa. Ukampis kunapachati atipt’äwayxatam ukhax jan wali challwa katur uñjaytamxa. Uka challwax wasitampiw kutt’aniri, jumax anzuelo ukxa wasitampiw jaqt’añama.

Markan jakasirinakax San Pedro ukan Tatakuraparuw jawsapxatayna, ukatx Tatakurax Virgen de Candelaria ukawa sasinw satayna. Taqinis ukham yatisinx ch’allañatkiw tantacht’asipxatayna, ukhamarak wilañ kunwa amtapxatayna.

Markachirinakan yaqha markar sarxapx ukax taqinins amuyatäxiwa. Curahuara markan qamañatakix akanakaw utji: yapuchäwimp qarwa uywachäwimpi, janiw kna lurañas ienaqañas utjkiti.

Patacamaya markan iwij aljañ alañ qhathu markanx aka qhipa urunakax llakisiñjamakïxiwa. Yaqhip alasirinakax markachirinakatx pisi chanimpikiw iwijanak alaxapxi, uksa markan jakasirinakax uywanak uywasipxi ukat aljasipxaraki ukampikiw jakasipxi. Iwij alakipanakax janiw chanipamp alapkiti, ukatx mä uywa qhariñ utanw qharirapxi, uka aychanakx pachpa Patacamaya markan aljapxaraki. Maysatsti, uka iwij uywanakax yaqha markanakan utjïr qhathunakaruw apata, kayunakapat ñach’jata, yaqha iwijanak patxar ukhamw apapxi. Richard Copa Flores, agronomía, “Tupak Katari” Jach’a yatiqañ utan yatiqiriwa