Aymara

Suma manq’a manq’asipxta, ukampirus janiw taqpach manq’anakax manq’atakiti

Jichhürunx mayni aski manq’añanak manq’asiñ tuqit yatxatataw utji, ukatx askinaw manq’añanakax phayt’ataxi, ukampirus askipach uñjantuqix mä juk’ax utjakipuniwa. Jisnawa, ch’uxña achunaka, acelga, lechuga ukat yaqhanakampix yaqhip pachax janiw suma jariratakiti. Ukampirus jayp’u manq’ax janiw nayra maranakanjam ina lik’i mayjtakikxiti.

Daysi Mamani Choque, agronomía, “Tupak Katari” Jach’a yatiqañ utan yatiqiriwa

Aymara Tupak Katari Jach’a yatiqañ utanxa, yatiqirinakatak manq’a phayapk ukax walja yatiqirinakan utjatapatx aski manq’anakakw phayapxi. Nayrax janiw q’uma apnaqatirikänti, manq’anakas janiw suma qhathitirikanti, nänakaxa, phayirinakax qaritapachaw sasinw lup’ipxirïta. Kunalaykuti jupanakax kunapachati aka Jach’a yatiqañ utax utt’aski ukhatpachaw aksan irnaqapxäna, yaqhip pachanakax manq’xa nakhantayapxiriwa, ukat ukhampach nänakarux luqtapxirïtu.

Jichhürunx mayni aski manq’añanak manq’asiñ tuqit yatxatataw utji, ukatx askinaw manq’añanakax phayt’ataxi, ukampirus askipach uñjantuqix mä juk’ax utjakipuniwa. Jisnawa, ch’uxña achunaka, acelga, lechuga ukat yaqhanakampix yaqhip pachax janiw suma jariratakiti. Ukampirus jayp’u manq’ax janiw nayra maranakanjam ina lik’i mayjtakikxiti.

Taqi kuna jan walt’äwinakax Jach’a yatiqañ utan Junta Comunitaria, utjki ukatuqiw uñt’ayata jan ukax yatiyata, ukat yaqhip pachax janikiw uka mayiwinakax ist’atakiti. Ukampirus nänakax wasitamp wasitamps mayisipkaktwa, ukhamat askin uñjatañapataki.

http://lapublica.org.bo/articulos-jaqi-aru/item/531-jaya-markat-jutir-yatiqirin-jakaewipa