Tamacht’asisin yatintañax wali askiwa

Nayrïr tirsunx 57 yatiqiriw utjapxayäta ukat jichhax 10 yatiqirikixaptwa, taqiniw tesis lurasipkta, niyaw tukuyxapxa. Nayax wali kusisitatwa. Walja markanakaruw ch’usasiwayapta uksanakanx irnaqt’aniwayptwa kunakiti aka yatintañ thakhinx yatiqatak ukarjama, uka yatxatäwinakax nayatakix askiwa, jutïri urunakan aka Cuyahuani markat kutt’awayxasin yaqhawjan kunti yatxatawayktxa ukamp sarantxañataki.

Juan Demetrio Apaza Villca, Agronomía, “Tupak Katari” Jach’a yatiqañ utan yatiqiriwa

Llumpaqa phaxsin 2010 marana, pani wila masijamp nayampix tamacht’asiptwa, ukat aka Indígena Boliviana Aymara Túpak Katari jach’a yatiqañ utar purinipta, pusi yatintañ thakhi utjki ukan yatintañataki, ukapachax Warisata markanw yatichäwix apasïna. Nänak kimasanix agronomía yatintañ thakhin yatiqañ amtapta.

Nayrïr tirsunx 57 yatiqiriw utjapxirïta, taqiniw may may markanakatkamapxirïta, janiw mä markatakipxirïkti. Ukjamakipansti waynakam tamacht’asisax jayp’unakax anatäwi, phust’äwi juk’amp yatiqapxirita, ukat yaqhip yatiqir waynanakax akatuqitx sarawayxapxiwa ukämpirus nänakax sarantasipkaktwa.

Payïr tirsunx Cuyahuani markar jutxañaw wakt’axapxitu. Yatiqir waynakam uñt’asiñax wali askinwa. Ukjamipanx janiw arsta’siñs asxarirïkti. Jichhax paqallquniw mä tamankapta, “Los chatos” sutimp uñt’atawa, ukjam waynakam tamacht’asitax wali askiwa nänakan jan pächasis yatiqasipkañajataki, yatiqäwinx nänakamaw wal ayanapt’asipta.

Ukham taman sarnakas uñjasaxa, nayax amuytwa ukham tamacht’asis irnaqañas wali askiwa. Masikamax amuyunak qhanstayapta, proyectos ukanakatakiw amuyunak qhanstayapt ukhamawa. “Los chatos” sutin tamax mä (carpa solar) lurapta, willka jalsut willka jalantkamaw irnaqapta, yaqhip pachax chika urus janiw manq’asipxirikti ukjama uka junt’u utx luraptxa. Paqallqunix janiw qalltat tukuykampunipkti jan ukasti yaqhip waynanakax sarxapxi ukatx yaqhanakax aka tamataypirux jutapxarak ukhamawa.

Nayrïr tirsunx 57 yatiqiriw utjapxayäta ukat jichhax 10 yatiqirikixaptwa, taqiniw tesis lurasipkta, niyaw tukuyxapxa. Nayax wali kusisitatwa. Walja markanakaruw ch’usasiwayapta uksanakanx irnaqt’aniwayptwa kunakiti aka yatintañ thakhinx yatiqatak ukarjama, uka yatxatäwinakax nayatakix askiwa, jutïri urunakan aka Cuyahuani markat kutt’awayxasin yaqhawjan kunti yatxatawayktxa ukamp sarantxañataki.